آغا تاج محمد خان: (1904- 1959ع) نامور تعليم دان، عالم ۽ اديب آغا تاج محمد خان 16 سيپٽمبر 1904ع ۾ تعلقي ۽ ضلعي سکر جي ڳوٺ ’باگڙجيءَ‘ ۾ ڄائو. سندس پيءُ جو نالو عبدالمجيد خان هو. هن کي پهريائين قرآن پاڪ جي تعليم ڏيارائي وئي، ۽ ڪجهه پارسي پڙهائي، پوءِ ڳوٺ جي سنڌي اسڪول ۾ داخل ڪيو ويو، جتي هن سنڌيءَ جا.....

بروهي، جان محمد: جان محمد ولد حاجي لال محمد بروهي 1937ع ۾ نوابشاهه ۾ ڄائو. هو اٺ درجا پڙهيل هو ۽ پيشي جي لحاظ کان زميندار ۽ سياستدان هو. هن سياسي ڪيريئر جي شروعات 1962ع ۾ ڪئي ۽ بنيادي جمهوريت جو ڪائونسلر چونڊيو. 1970ع ۾ پيپلز پارٽي ۾ شامل ٿيو ۽ ايم پي اي چونڊيو. 1985ع جي غير جماعتي چونڊن ۾ ايم پي اي.....

الياس محمد ڪلھوڙي جو مقبرو: هي مقبرو ڪلهوڙن جي صاحبيءَ جي وقت جو آهي ۽ ديهه فريد آباد، تپي مڏ باھو، تعلقي ڏوڪري ضلعي لاڙڪاڻي ۾ واقع آهي. ڪجهه تاريخن ۾ ھن مقبري جو ھنڌ انڙ آباد لکيو ويو آھي، ھي ماڳ باقراڻي ڳوٺ کي ويجھو آھي، جو اتان ھڪ پڪو رستو به نڪري ٿو. ھي باقراڻي- نوآباد روڊ تي آھي. نو آباد ھن کان.....

ميان الياس محمد ڪلھوڙو: ميان الياس پٽ ميان دائود پٽ ميان آدم شاهه ڪلهوڙو پنهنجي والد ميان دائود جي وفات کانپوءِ ڪلھوڙا خاندان جو اڳواڻ بنجي ويو. ڪن محققن اهو ڄاڻايو آهي ته ميان الياس، وڏيري جلال ابڙي جي مدد سان زمينون وڌائڻ جي ڀرپور ڪوشش ڪئي. هن بابت گهڻو احوال ميسر ٿي نه سگهيو آهي. هن متعلق مغل دور.....

ابڙو تاج محمد: سنڌ جي اھم سياسي شخصيت ٿي گذريو آھي، سندس جنم ضلعي لاڙڪاڻي جي اڳوڻي تعلقي شھدادڪوٽ ۾ 1924ع ۾ ٿيو، قنبر، لاڙڪاڻي ۽ ڪراچيءَ ۾ تعليم ورتائين. سياست سان شروع کان ئي دلچسپي رھيس، ان وقت ھندستان جا اڪثر مسلم شاگرد، پاڪستان تحريڪ ۾ ھئا. 1947ع ۾ لاڙڪاڻي مان وڪالت شروع ڪيائين. گھڻو ڪري فوجدار.....

ابڙو، محمد سليمان ”سليم“: مولانا محمد سليمان ولد ابڙو فقير ڳوٺ ملان ابڙا تعلقي لاڙڪاڻي ۾ ڄائو. ھن ديني تعليم مولانا غلام عمر جتوئيءَ وٽ ”مدرسه دارالفيض“ مان حاصل ڪئي، پاڻ مولانا جتوئيءَ جو پيارو شاگرد ھو. ھن جون صادر ڪيل فتوائون پڻ تحرير ڪندو ھو. مولانا محمد سليم جتوئي صاحب جي ڪتب خاني مدرسه دارالف.....

آخوند حاجي دين محمد: آخوند حاجي دين محمد ولد آخوند خير محمد سانوڻي قريشي، هالا پراڻا جو رهاڪو، قابل بزرگ ٿي گذريو آهي، سندس شعر سنڌيءَ ۽ فارسيءَ ۾ گهڻو چيل آهي، مثلاً: ننڊ کي غافل ڇڏي ڏي، ننڊ ناداني اٿئي، روز شب رهه روڄ ۾، هيءُ روح رحماني اٿئي......

آخوند حافظ ولي محمد: آخوند حافظ ولي محمد ولد آخوند حافظ حاجي محمد قاسم جي ولادت 17 جمادي الثاني 1274ھ/ 16 آڪٽوبر 1867ع اربع ڏينھن تي ھالن ۾ ٿي. قرآن شريف پنھنجي والد وٽ پڙھيائين. نھايت عبادت گذار، نيڪ ۽ پرھيزگار شخص ھو. مخدوم ظھيرالدين ھالائيءَ جا ڪپڙا سبندو ھو ۽ مخدوم محمد زمان طالب الموليٰ جو استا.....

امداد محمد شاهه: سيد امداد محمد شاهه، سنڌ جي قديم تاريخي شهر ”سن“ جي سيد حيدر شاهه سنائيءَ جي خاندان جو چشم چراغ آهي. هن، سنڌ جي بزرگ سياستدان ۽ قومي رهبر سائين جي. ايم. سيد جي گهر ۾، 30 سيپٽمبر 1935ع تي سومر جي ڏينهن جنم ورتو. امداد محمد شاهه ابتدائي سنڌيءَ جا ٽي درجا سن جي پرائمري اسڪول مان پاس ڪي.....

آخوند فقير محمد ”عاجز“: آخوند حاجي فقير محمد ولد آخوند محمد موسيٰ قريشي، 9 مارچ 1846ع/4 شوال 1263هه تي حيدرآباد جي شيراڻي محلي ۾ ڄائو. سندس وڏا اصل مسقط (گڏيل عرب امارات) جا هئا، جيڪي عربن جي دؤر ۾ سنڌ ۾ لڏي آيا ۽ پوءِ ٺٽي ۾ اچي رهيا. آخوند فقير محمد، عربي، فارسي ۽ سنڌيءَ جي تعليم حاصل ڪرڻ کان پوءِ .....

آخوند گل محمد ھالائي خليفو: خليفي گل محمد ھالائيءَ سنه 1226 هه/ 1811ع ۾ پراڻن هالن ۾ جنم ورتو. سنڌي ادب ۾ گل پھريون شاعر آھي، جنھن عروض جي اصولن پٽاندڙ پنھنجو مڪمل ديوان جوڙي، ممبئيءَ مان ڇپائي 1275هه/1858ع ۾ پڌرو ڪيو، انهيءَ ڪري گل کي سنڌي عروضي شاعريءَ جو باني ڪوٺيو وڃي ٿو. خليفو گل محمد وڏو عالم .....